Định danh điện tử (eKYC) và những điều cần biết

06/09/2022

Định danh điện tử (eKYC) là quá trình xác định danh tính của một cá nhân, tổ chức khi tham gia giao dịch trên nền tảng số. Đây là một bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số, đặc biệt là trong một số lĩnh vực yêu cầu lưu trữ hàm lượng thông tin cao, chính xác như tài chính, ngân hàng.

1. Định danh điện tử (eKYC) là gì?

Thời gian gần đây, xu hướng chuyển đổi số, đặc biệt trong các lĩnh vực như tài chính, ngân hàng đã khiến nhiều khái niệm mới như định danh điện tử xuất hiện.

Theo Nghị định Quy định về định danh và xác thực điện tử của Chính phủ ban hành ngày 05/09/2022 , eKYC và các khái niệm liên quan như KYC, danh tính số, xác thực điện tử,... được giải nghĩa như sau:

Định danh điện tử (eKYC):

Là hoạt động tạo lập, gắn danh tính số với chủ thể danh tính số và quản lý danh tính số. Với sự phát triển của công nghệ, quy trình thu thập thông tin của khách hàng sẽ được đơn giản hóa.

Hiện nay, ở nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam, hình thức eKYC - định danh điện tử đã được chấp nhận và ngày càng trở nên phổ biến. Thay vì phải gặp mặt khách hàng để định danh, eKYC sẽ thực hiện việc này bằng phương thức trực tuyến.

Các công nghệ được áp dụng điện tử bao gồm kiểm tra, đối chiếu thông tin cá nhân với dữ liệu tập trung về danh tính người dùng, xác thực sinh trắc và nhận diện khách hàng bằng trí tuệ nhân tạo. Hình thức này giúp các ngân hàng, tổ chức tài chính như chứng khoán tiết kiệm thời gian, tiền bạc, nhân lực. Bên cạnh đó, khách hàng cũng có trải nghiệm tốt hơn.

Định danh (KYC - Know your customer): Đây là quy trình mà mỗi ngân hàng sẽ thu thập dữ liệu của khách hàng như thẻ ID, xác minh khuôn mặt, các tài liệu về dịch vụ,... để đảm bảo rằng họ là khách hàng đã đăng ký dịch vụ. Trong một số trường hợp, ngân hàng có thể từ chối mở tài khoản hoặc tạm dừng các dịch vụ nếu khách hàng không cung cấp các yêu cầu định danh - KYC tối thiểu.

eKYC là quy trình thu thập dữ liệu của khách hàng như thẻ ID, xác minh khuôn mặt, các tài liệu về dịch vụ,… để đảm bảo rằng họ là người đã đăng ký dịch vụ.

Xác thực điện tử là hoạt động xác minh người sử dụng danh tính số đúng là chủ thể danh tính số..

Danh tính số tập hợp dữ liệu số cho phép xác thực một cá nhân qua môi trường mạng. Thành phần của danh tính số gồm 3 phần:

Mã định danh: Là dãy số, ký tự được cấp để bảo đảm tính duy nhất của danh tính số trong hệ thống cung cấp dịch vụ. Danh tính số có thể bao gồm nhiều hơn một mã định danh.
Dữ liệu số bao gồm tối thiểu một trong các thông tin sau: Số định danh cá nhân hoặc số Chứng minh nhân dân; Họ, tên đệm và tên; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính; Quốc tịch; Số điện thoại di động; Thư điện tử cá nhân.
Thông tin khác trên cơ sở thỏa thuận, tuân thủ quy định pháp luật.

Danh tính số được tạo nên từ các thành phần như mã định danh, dữ liệu số,...

2. Vai trò của định danh điện tử

Định danh điện tử là bước tiến quan trọng trong quá trình chuyển đổi số không chỉ đối với các cơ quan Nhà nước mà còn với khối doanh nghiệp.

2.1. Đối với chính phủ

Với sự hỗ trợ của định danh điện tử, các cơ quan Chính phủ có thể:

Triển khai ngay các dịch vụ công trực tuyến (24/7).
Giảm thiểu sai sót, gian lận của con người trong quá trình thực hiện xác thực danh tính, đảm bảo cá nhân, tổ chức đều được tiếp cận thông tin, dịch vụ công.
Tăng năng suất hoạt động: Thay vì phải dồn số lượng nhân công lớn, khối cơ quan Chính phủ có thể tập trung vào việc cung cấp và nâng cao chất lượng dịch vụ.
Giảm chi phí vận hành: Quy trình nghiệp vụ được rút ngắn, một số quy trình được số hóa hoàn toàn, nhờ đó chi phí vận hành được cắt giảm.
Tăng cường độ minh bạch, trách nhiệm giải trình của các cơ quan Chính phủ.
Dịch vụ được cải thiện: Chính phủ quản lý và cung cấp dịch vụ hiệu quả và trải rộng hơn, tiếp cận được nhiều đối tượng hơn, đảm bảo sự phát triển và lợi ích của toàn xã hội. Chính phủ cũng có cơ sở dữ liệu ít trùng lặp, ít dữ liệu ảo từ đó đảm bảo tính hiệu quả và tiết kiệm chi phí.
Đảm bảo an toàn: Đảm bảo giảm tính gian lận, đặc biệt là gian lận về danh tính.
Danh tính số cũng tạo ra khả năng cho thương mại, thanh toán quốc tế, và các dịch vụ xuyên biên giới được triển khai. Việc này sẽ hỗ trợ thanh toán không giới hạn quốc gia, tăng khả năng bảo mật dữ liệu trong giao dịch thương mại quốc tế và tạo môi trường cho doanh nhân thiết lập đề xuất kinh doanh sáng tạo nhằm thúc đẩy mở rộng nền kinh tế số.

Tổng thể một hệ thống định danh và xác thực điện tử.

2.2. Đối với doanh nghiệp

Đối với các doanh nghiệp, trong bối cảnh 4.0, chuyển đổi số là một bước đi không thể thiếu để cải thiện dịch vụ và giữ chân khách hàng. Cụ thể, định danh điện tử sẽ hỗ trợ doanh nghiệp trong các mặt hoạt động sau:

Dịch vụ ngày càng được cải thiện khi trải nghiệm khách hàng được lấy làm trung tâm
Các giao dịch số được bảo mật, giảm thiệt hại cho doanh nghiệp từ các vụ gian lận, trộm cắp danh tính;
Tạo ra cơ hội kinh doanh mới cho doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng.
Tiết kiệm chi phí và thời gian vận hành: Các chi phí khi phải tiếp cận trực tiếp với khách hàng có thể cắt giảm như nhân sự, số lượng điểm giao dịch, thủ tục giấy tờ và thời gian cần thiết để hoàn thành yêu cầu của người dùng…

eKYC đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của mỗi doanh nghiệp

2.3. Đối với người dùng

Định danh điện tử hướng đến vai trò đảm bảo an toàn và trao quyền chủ động khi sử dụng dịch vụ cho người dùng:

Người dùng được đảm bảo an toàn về danh tính và được chủ động quản lý, sử dụng, cho phép sử dụng các dữ liệu cá nhân của mình một cách dễ dàng, hiệu quả.
Gia tăng mức độ hài lòng và hưởng thụ các dịch vụ số: Người dùng được trao quyền và chủ động hơn trong việc lựa chọn cách thức tiếp cận dịch vụ.
Gia tăng tính thuận tiện của dịch vụ, tiết kiệm chi phí thực hiện dịch vụ.

3. Các nguyên tắc định danh điện tử

Quá trình định danh điện tử cần tuân theo 4 nguyên tắc như sau:

Việc định danh và xác thực điện tử theo nguyên tắc lấy người dùng làm trung tâm trên cơ sở chia sẻ thông tin định danh giữa các hệ thống khác nhau.
Định danh điện tử và xác thực điện tử đảm bảo tính pháp lý cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện giao dịch điện tử.
Một cá nhân hoặc một tổ chức có thể được định danh trên nhiều hệ thống, sử dụng các phương thức xác thực điện tử khác nhau, nhưng đều xác định chính xác và duy nhất một cá nhân hoặc một tổ chức trong đời thực.
Việc cấp, quản lý định danh điện tử đảm bảo tính minh bạch, đảm bảo quyền riêng tư của người được định danh điện tử. Thông tin định danh điện tử của cá nhân, tổ chức được đảm bảo an toàn, bảo mật và chỉ được cung cấp cho bên thứ ba trên cơ sở có sự đồng ý của cá nhân, tổ chức đó.

Quá trình định danh điện tử cần tuân thủ các nguyên tắc như lấy người dùng làm trung tâm, đảm bảo tính pháp lý,...

4. Các bước định danh điện tử

Theo điều 24, Nghị định Quy định về định danh và xác thực điện tử của Chính phủ ban hành ngày 05/09/2022. Định danh điện tử gồm các bước:

Tiếp nhận, xác minh dữ liệu số:

Mức 1: Tiếp nhận dữ liệu số do cá nhân đăng ký cung cấp
Mức 2: Như mức 1 đồng thời kiểm tra trực tuyến hoặc trực tiếp tính phù hợp của thông tin cá nhân do cá nhân đăng ký cung cấp dựa trên bản sao các giấy tờ do cơ quan có thẩm quyền cấp
Mức 3: Như mức 2 đồng thời đối chiếu dữ liệu số thông qua kiểm tra trực tiếp thẻ căn cước công dân hoặc kết nối điện tử với thẻ căn cước công dân hoặc kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Mức 4: Như mức 3 đồng thời xác nhận dữ liệu số phản ánh đúng cá nhân đăng ký thông qua việc cá nhân đó xuất hiện trực tiếp hoặc trực tuyến theo thời gian thực.

Thống nhất yếu tố xác thực, cung cấp mã định danh, cung cấp phương tiện xác thực phù hợp với mức độ đảm bảo danh tính số.

5. Thông tin định danh điện tử đối với cá nhân và tổ chức

Với mỗi cá nhân và tổ chức, việc định danh điện tử thường đi kèm yêu cầu khác nhau về mặt thông tin cần thu thập, nhằm mục đích hình thành những thông tin riêng biệt khi những cá nhân, tổ chức này tham gia vào môi trường số.

5.1. Đối với cá nhân

Thông tin định danh điện tử đối với cá nhân tham gia dịch vụ hành chính công trực tuyến, giao dịch ngân hàng bao gồm mã định danh cá nhân và các thông tin định danh cá nhân kèm theo, cụ thể như sau:

Mã định danh cá nhân là một trong các thông tin sau: Số định danh cá nhân hoặc Số chứng minh nhân dân; Số hộ chiếu (đối với người nước ngoài); Mã số bảo hiểm xã hội; Mã số thuế cá nhân.
Các thông tin định danh cá nhân kèm theo, bao gồm: Họ và tên; Ngày, tháng, năm sinh; Giới tính; Nơi đăng ký khai sinh.

Thông tin định danh điện tử đối với cá nhân bao gồm mã định danh cá nhân, họ tên, ngày tháng năm sinh,...

5.2. Đối với tổ chức

Thông tin định danh điện tử đối với tổ chức tham gia dịch vụ hành chính công trực tuyến, giao dịch ngân hàng bao gồm mã định danh tổ chức và các thông tin định danh tổ chức kèm theo, cụ thể như sau:

Mã định danh tổ chức là một trong các thông tin sau: Mã số đơn vị có quan hệ với ngân sách; Mã số thuế của tổ chức; Mã định danh điện tử của cơ quan, tổ chức. (Trong trường hợp tổ chức không có mã số đơn vị có quan hệ với ngân sách, mã số thuế, mã định danh điện tử thì có thể đề xuất sử dụng thông tin khác để có thể xác định duy nhất tổ chức đó)
Các thông tin định danh tổ chức kèm theo, bao gồm: Tên tổ chức; Địa chỉ; Tên người đại diện theo pháp luật (có thể là danh sách nhiều người đại diện theo pháp luật).

6. Một số lĩnh vực áp dụng định danh điện tử

Định danh điện tử là một bước quan trọng trong quá trình chuyển đổi số, đặc biệt là trong một số lĩnh vực yêu cầu lưu trữ hàm lượng thông tin cao, chính xác.

Giao dịch điện tử với cơ quan Nhà nước: Về cơ bản, các cơ quan Nhà nước như Bộ Công An, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã thiết lập được cơ sở dữ liệu cư dân, có sự xác thực danh tính. Từ đó, những hoạt động quản lý, dịch vụ phục vụ cho cư dân trở nên nhanh chóng, bảo mật.
Y tế: Trong ngành y tế, định danh điện tử được áp dụng để tạo mã số Bảo hiểm xã hội. Mỗi người dân sẽ được cấp một mã định danh y tế duy nhất và nó sẽ tồn tại suốt đời. Từ đó, các cơ sở y tế sẽ sử dụng mã này để thu thập và liên kết thông tin sức khỏe với các phần mềm y tế khác.
Viễn thông: Định danh thuê bao, tín dụng viễn thông, kiểm soát gian lận, …
Tài chính và ngân hàng: Đặc biệt trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng - lĩnh vực đòi hỏi tính bảo mật và an toàn cao, định danh điện tử sẽ hỗ trợ các dịch vụ như mở tài khoản, phát hành thẻ, thẩm định khoản vay, tìm kiếm khách hàng tiềm năng,… Thay vì phải đến quầy giao dịch và chờ hàng tiếng đồng hồ để thực hiện các thủ tục định danh, khách hàng hoàn toàn có thể thực hiện các thao tác định danh trực tuyến tại bất kỳ đâu, giúp tiết kiệm thời gian và công sức đi lại.

Tài chính ngân hàng là một trong những lĩnh vực đang đẩy mạnh triển khai định danh điện tử

7. Ngân hàng số BIDV áp dụng phương thức xác thực định danh điện tử (eKYC)

Trong lĩnh vực ngân hàng, eKYC là giải pháp định danh xác thực khách hàng điện tử, cho phép ngân hàng định danh khách hàng 100% online dựa vào các thông tin sinh trắc học (biometrics) mà không cần gặp mặt trực tiếp như quy trình hiện tại. Đối với các ngân hàng, chuyển đổi số là một điều thiết yếu trong thời đại công nghệ số ngày nay và eKYC chính là giải pháp không thể bỏ qua.

Đón bắt xu hướng chuyển đổi số, BIDV đã nhanh chóng áp dụng eKYC vào trong các quy trình dịch vụ cung cấp cho khách hàng. Bắt đầu từ những dịch vụ đơn giản nhất như mở tài khoản ngân hàng, eKYC đã phát huy được tối đa ưu điểm, giúp khách hàng chỉ mất vài phút đăng ký, xác thực và định danh 100% online. Đây là bước chuyển đổi số quan trọng không chỉ giúp BIDV đơn giản hóa thủ tục nội bộ mà còn mang đến trải nghiệm tốt cho khách hàng.

7.1. Các bước mở tài khoản tại BIDV bằng eKYC

Để mở tài khoản tại BIDV bằng eKYC, khách hàng chỉ cần tiến hành vài thao tác đơn giản với ứng dụng ngân hàng số BIDV SmartBanking - nền tảng hợp nhất giữa Internet Banking và Mobile Banking, đem tới cho khách hàng trải nghiệm đồng nhất (1 tên đăng nhập/1 mật khẩu) với nhiều tính năng, tiện ích.

Bạn có thể đăng ký trực tuyến nhanh chóng và dễ dàng với một vài thao tác như sau:

Bước 1: Tải ứng dụng BIDV SmartBanking thế hệ mới, chọn “Đăng ký ” ngay trên màn hình trang chủ của ứng dụng, sau đó chọn “Đăng ký cho khách hàng chưa có thông tin tại BIDV”
Bước 2: Nhập số điện thoại, chụp ảnh CMND/CCCD/Hộ chiếu và làm theo hướng dẫn
Bước 3: Đăng ký thông tin mở tài khoản, dịch vụ ngân hàng điện tử và phát hành thẻ phi vật lý để rút tiền qua mã QR
Bước 4: Nhận thông tin tài khoản và dịch vụ ngân hàng. Khách hàng kích hoạt tài khoản mới và trải nghiệm ngay các tính năng ngân hàng số thế hệ mới BIDV SmartBanking.

Video hướng dẫn thực hiện eKYC của BIDV tại đây.

7.2. Giấy tờ cần có để mở tài khoản tại BIDV bằng eKYC

Để mở tài khoản ngân hàng BIDV bằng eKYC, bạn cần chuẩn bị các giấy tờ tùy thân như giấy CMND, hoặc Căn cước công dân, hoặc Hộ chiếu.

7.3. Sự khác biệt giữa mở tài khoản ngân hàng bằng eKYC và cách thông thường

Mở tài khoản bằng eKYC và cách thông thường không chỉ khác biệt về mặt thời gian mà còn ở các chính sách ưu đãi hấp dẫn hơn cho khách hàng.

Với eKYC, khách hàng chỉ mất vài phút đăng ký, xác thực và định danh 100% online mà không cần trực tiếp đến chi nhánh ngân hàng để hoàn thiện thêm bất kì thủ tục nào khác.

Chỉ với một chiếc smartphone kết nối internet, chụp ảnh giấy tờ tùy thân (CCCD/CMND/hộ chiếu), chụp ảnh khuôn mặt, hệ thống sẽ tự động kiểm tra các thông tin hợp lệ và tiến hành mở tài khoản cho khách hàng ngay lập tức.

Được tích hợp các công nghệ hiện đại bậc nhất như công nghệ đọc dữ liệu hình ảnh (OCR), công nghệ nhận diện và chống giả dạng khuôn mặt (FAC), eKYC của BIDV mang tới cho khách hàng quy trình định danh hoàn chỉnh, nhanh chóng và bảo mật hơn bao giờ hết.

Chỉ với một chiếc smartphone và vài bước thực hiện nhanh chóng, bạn đã có thể sở hữu tài khoản ngân hàng BIDV.

Sau khi đăng ký, khách hàng sẽ có ngay tài khoản để thực hiện các giao dịch hay sử dụng các dịch vụ, tiện ích online khác của BIDV. Dù đăng ký bằng loại giấy tờ tùy thân nào (CCCD/CMND/hộ chiếu), cũng giống như tài khoản mở tại quầy, tài khoản eKYC cho phép khách hàng giao dịch, chuyển khoản liên ngân hàng với hạn mức tối đa lên tới 100 triệu/tháng.

Với tài khoản eKYC, khách hàng mong muốn phát hành thẻ vật lý và nâng hạn mức giao dịch cao hơn có thể đến bất kỳ phòng giao dịch nào của BIDV để kích hoạt gói dịch vụ mới và sử dụng thêm các dịch vụ tiện ích khác của ngân hàng.

7.4. Những dịch vụ được sử dụng sau khi mở tài khoản theo phương thức eKYC

Sau khi mở tài khoản theo phương thức eKYC, khách hàng hoàn toàn có thể tự do trải nghiệm nhiều tiện ích như:

Tài khoản thanh toán VND: Khách hàng lựa chọn chi nhánh BIDV thuận tiện giao dịch với mình nhất để mở và quản lý tài khoản thanh toán. Đặc biệt, tài khoản không quy định số dư tối thiểu ban đầu, số dư duy trì tối thiểu là 50.000 VND, và miễn phí quản lý tài khoản 12 tháng.
Dịch vụ SmartBanking: Ngay sau khi hoàn thành mở tài khoản với eKYC, khách hàng sẽ có tên đăng nhập chính là số điện thoại với mật khẩu được gửi qua tin nhắn. Với eKYC, khách hàng sẽ không bị giới hạn hạn mức với các giao dịch chuyển tiền/nộp tiền vào tài khoản và không hạn chế hạn mức với giao dịch gửi/rút tiết kiệm cho chính mình. Trong trường hợp thực hiện giao dịch chuyển tiền/rút tiền từ tài khoản, khách hàng có thể đến chi nhánh gần nhất để chuyển gói dịch vụ và nâng hạn mức phù hợp với nhu cầu.
Thẻ phi vật lý: Với eKYC, khách hàng sẽ không cần phải có 1 chiếc thẻ ngân hàng vật lý mới rút được tiền mà hoàn toàn có thể lựa chọn phát hành thẻ phi vật lý để thuận lợi rút tiền tại ATM bằng QR code.

Sau khi mở tài khoản BIDV bằng eKYC, khách hàng có thể tận hưởng các tiện ích, dịch vụ như mở tài khoản thanh toán VND, dịch vụ SmartBanking và thẻ phi vật lý

Xem thêm:

Có thể nói, định danh điện tử là xu hướng của hiện tại và tương lai, góp phần đơn giản hoá và nâng cao hiệu quả hoạt động, dịch vụ trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực tài chính ngân hàng. Nhận thấy lợi ích đó, BIDV đã tiên phong áp dụng eKYC nhằm mang đến trải nghiệm tốt nhất cho khách hàng. Để tìm hiểu thêm về phương thức định danh điện tử của ngân hàng, quý khách hàng vui lòng liên hệ Hotline BIDV 1900 9247 để được hỗ trợ.